Badania słuchu

Podstawowym badaniem pozwalającym ocenić „stan” narządu słuchu jest audiometria tonalna. W czasie tego badania do ucha pacjenta podawany jest sygnał o określonej częstotliwości (ton), a jego natężenie (głośność) jest regulowane przez protetyka słuchu. Zadaniem pacjenta jest zasygnalizowanie momentu, w którym usłyszy jakiś dźwięk. Test powtarzany jest dla różnych częstotliwości (wysokości dźwięku) dla obu uszu. W zależności od tego, jaką drogą dźwięk dociera do ucha rozróżnia się progi słyszenia:

• przewodnictwa powietrznego – wówczas dźwięk pochodzi ze słuchawek, bądź głośnika,
• przewodnictwa kostnego – dźwięk jest doprowadzany bezpośrednio do ślimaka za pomocą wibratora kostnego umieszczonego na wyrostku sutkowatym, bądź na czole osoby badanej.

Po przeprowadzonym badaniu wyniki najczęściej prezentowane są w postaci audiogramu. Na osi poziomej audiogramu umieszczone są częstotliwości (od 125 do 8000 Hz), natomiast oś pionowa to poziom dźwięku w decybelach (a dokładniej w dB HL). Jeśli krzywa zawiera się między -10 a 20 dB ubytek słuchu nie występuje. Im niżej położona jest krzywa, tym większy jest ubytek słuchu. Z punktu widzenia rozumienia mowy najważniejsze są częstotliwości średnie (okolice 1000 Hz) – gdy dla tych częstotliwości występuje ubytek zauważalne stają się problemy ze zrozumieniem mowy w hałasie, słów dochodzących zza pleców, czy kiedy jednocześnie mówi kilka osób.

–X– przewodnictwo powietrzne, ucho lewe
–O– przewodnictwo powietrzne, ucho prawe

– -]- – przewodnictwo powietrzne, ucho lewe
– -<- – przewodnictwo powietrzne, ucho prawe

Badanie to pozwala na ustalenie ilości poprawnie zrozumianych słów podawanych na danym poziomie głośności. Na podstawie wyników można doprecyzować diagnozę ubytku słuchu (rozróżnić między niedosłuchem przewodzeniowym a odbiorczym) a także ocenić efektywność ośrodkowych procesów rozumienia mowy. Istnieją przypadki, gdy audiometria mowy jest jedynym sposobem na zdiagnozowanie niedosłuchu, gdyż audiometria tonalna nie wykazuje żadnych ubytków – ta nietypowa sytuacja występuje w przypdaku niedosłuchów o lokalizacji pozaślimakowej (w obrębie nerwu VIII). Na podstawie badania określane są następujące wskaźniki:

• SRT – progowy poziom rozpoznawania mowy,
• DL – procentowy ubytek rozróżniania mowy,
• największe procentowe rozpoznawanie mowy.

Wyniki audiometrii mowy również mogą być przedstawione na wykresie.

–◻︎– zrozumiałość mowy, ucho lewe
–O– zrozumiałość mowy, ucho prawe

Tympanometria jest badaniem obiektywnym (wyniki nie zależą od odpowiedzi pacjenta) na podstawie którego oceniane jest funkcjonowanie ucha środkowego oraz trąbki słuchowej. W tympanometrii sprawdzana jest ruchomość błony bębenkowej dla różnych ciśnień. Audiometrię impedancyjną można przeprowadzać nawet u dzieci, a to właśnie dzieci często chorują na zapalenie ucha środkowego. Gorączka (u dzieci nawet powyżej 40°C), gorszy słuch w chorym uchu, złe samopoczucie, niepokój dziecka, wymioty – objawy nie zawsze wskazują na problemy z uchem, a małe dzieci nie potrafią wskazać miejsca pochodzenia bólu. Badanie tympanometrem jest w takim wypadku doskonałym sposobem na zweryfikowanie podejrzeń/diagnozy lekarza.
Na podstawie wyników możemy ocenić:

• stan błony bębenkowej – czy nie jest przerwana, czy jest odpowiednio „giętka”,
• sprawność kosteczek słuchowych – czy pracują prawidłowo, czy łańcuch kosteczek nie jest przerwany,
• trąbkę Eustachiusza – czy jest drożna, czy nie jest zasłonięta np. przez migdał.

Wyróżnia się trzy podstawowe typy wyników tympanometrii:

• typ A – wyraźne maksimum w okolicach 0 daPa (decypaskal), trąbka słuchowa działa prawidłowo.
• typ B – tympanogram płaski oznaczający zaburzoną ruchomość błony bębenkowej. Powodem może być: płyn w uchu środkowym, zapalenie ucha środkowego, perforacja błony bębenkowej.
• typ C – maksimum przesunięte w stronę ujemnych ciśnień – zatkana trąbka słuchowa, wsytępuje cząsto w czasie przeziębienia, problemów z zatokami lub alergii. Długo występujący typ C może wskazywać na perlaka ucha środkowego.